Kahramanmaraş merkezli depremlerin üçüncü gününde, Borsa İstanbul'da işlemler durduruldu. Düşük hacimle yaşanan değer kaybının telafisi için bazı tedbirler alınmaya başlandı.
Öne çıkan tedbirlerden biri, bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı portföyünde borsa payının artırılmasıdır. Resmi Gazete'de yayınlanan yönetmelik değişikliğiyle, bireysel emeklilik sistemi portföyündeki fonların borsa payı yüzde 10'dan yüzde 30'a yükseltildi.
Yönetmelik değişikliğiyle birlikte, bireysel emeklilik fonları portföylerinde tek bir hisse senedine yüzde 1'den fazla yatırım yapılamayacağı sınırlaması yüzde 5'e yükseltildi.
Devlet katkısı nakit olarak ödenen kısmın bireysel emeklilik fonları portföylerindeki yatırım yapabilecekleri araçlar belirli bir oranda sınırlandırıldı. Bu yönetmelik değişikliğiyle, borsada işlem gören ve bankalar tarafından çıkarılan borçlanma araçları, varlık kiralama şirketlerince ihraç edilen kira sertifikaları, derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen derecelendirme notuna sahip teminatlı menkul kıymetler ve varlık veya ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin payı yüzde 20'den yüzde 15'e düşürüldü.
Yeni yönetmelik ile bireysel emeklilik sistemi fonlarının devlet katkısı portföyünde borsa payı yüzde 30'a çıkarıldı ve tek bir hisse senedine yapılabilecek yatırım miktarı sınırlaması yüzde 5 olarak belirlendi. Nakden ödenen devlet katkısı fon portföyü ise borsada işlem gören ve bankalar tarafından çıkarılan borçlanma araçları, kira sertifikaları, teminatlı menkul kıymetler ve varlık veya ipoteğe dayalı menkul kıymetlerden oluşacak ve bu kıymetlerin fon portföyünde ki payı yüzde 15 olacak. Fonlar BIST 30, BIST likit banka, BIST banka dışı likit 10 ve BIST katılım 30 endekslerindeki paylara en az yüzde 10 oranında yatırım yapacak. Yönetmeliğe göre belirlenen portföy sınırlamalarına uyum sağlanması için en geç 10 gün içinde düzenleme yapılması gerekiyor.
Yönetmelik kapsamında uygulamaya konulan tedbirlerle, fon portföylerinde borsa payının artırılması ve belirli endekslerdeki paylara yatırım yapılması gibi önlemler alınarak, 10 gün içinde 10 milyar TL'ye varan bir katkı öngörülüyor.
Ata Portföy Yönetim Genel Müdürü Mehmet Gerz, BES'teki devlet katkısı portföyünde 6 milyar liranın hisse senetlerinde tutulduğunu ve yeni düzenlemeyle 9-10 milyar liralık hisse senedine yatırım yapılacağını belirtti. Gerz, devlet katkısı içinde hisse senetlerine yapılacak yatırımın 10-20 milyar lira arasında olacağına dikkat çekti. Ayrıca, düzenlemeyle hisse senetlerinin payının yüzde 50'ye kadar çıkarılması durumunda 25 milyar liralık girişin söz konusu olabileceğini sözlerine ekledi.
Allbatross Portföy Yönetimi Fon Yöneticisi Gökhan Uskuay da benzer bir analiz yaptı ve uyum süresi içinde hisse senetlerine günde 900 milyon TL-1 milyar TL arası giriş olacağını öngördü. Ayrıca Türkiye Varlık Fonu'nun da alımlarıyla devreye girmesi durumunda günlük katkının 1-1,5 milyar TL'ye kadar yükselebileceğini ifade etti.
Hisse geri alım vergisi muafiyeti gibi pozitif haberlerin yanı sıra BES düzenlemesi de piyasalarda olumlu beklentiler oluşturdu. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin hisse geri alım vergisindeki stopaj oranının sıfırlanması için talimat vermesi de bu olumlu havayı destekledi. Uzmanlar genel olarak bu gelişmelerin piyasaya olumlu yansıyacağı konusunda hemfikir olsa da bazıları etkilerin kısa vadeli olacağı görüşünde.
Gökhan Uskuay, bu tedbirlerin piyasayı kısa vadede destekleyeceğini ancak uzun vadeli etkisinin istenmediğini söylerken, Mehmet Gerz ise piyasayı olumlu etkileyeceğini düşündüğü düzenlemelerin tek başına yeterli olmayacağını ifade etti.
Mehmet Aşçıoğlu, düzenlemelerin kalıcı etki yaratacağına inandığını belirtti. Aşçıoğlu'na göre, düzenlemeler piyasaya ciddi bir kaynak girişi sağlayacak ve piyasanın kendi dengesini bulmasına yardımcı olacak. Ayrıca, bazı şirketlerin öne çıkabileceği bir süreç yaşanabileceği ve BES'teki devlet aktiflerinin büyümesinin de kalıcı etki yaratacağı düşüncesiyle, düzenlemelerin kalıcı olacağı öngörülüyor.